WIBOR – czym jest?
WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate to wskaźnik, na podstawie którego ustalana jest wysokość pożyczek międzybankowych. Warto wiedzieć, że banki nie tylko pożyczają pieniądze klientom końcowym, ale również udzielają pożyczek sobie nawzajem. Finalnie oprocentowanie tych pożyczek ma wpływ na stawki, jakimi będą obłożone kredyty udzielane klientom końcowym (najczęściej części składowe końcowego kosztu kredytu to właśnie WIBOR plus marża banku udzielającego pożyczki). Wskaźniki WIBOR są aktualizowane każdego dnia, a istotny wpływ na ich wysokość ma Rada Polityki Pieniężnej, ale również wydarzenia makroekonomiczne w kraju i za granicą. Ostatnie kilkanaście lat (a już zwłaszcza okres od ostatniego kryzysu finansowego z 2008 roku) to czas niskich stóp procentowych, przekładających się na niskie oprocentowanie pożyczek, ale również i lokat.
Skąd się biorą wskazania WIBOR?
Duży wpływ na wysokość wskaźnika WIBOR mają:
- wydarzenia na światowych rynkach finansowych,
- kondycja polskich banków,
- ustalona przez RPP (Radę Polityki Pieniężnej) wysokość stóp procentowych (wysokość pożyczek międzybankowych musi mieścić się pomiędzy stopą depozytową a lombardową).
Jednak spośród wymienionych czynników największy wpływ na wysokość WIBOR ma kondycja finansowa banków. Jeśli jest duże zapotrzebowanie na kredyty, wówczas również same banki są bardziej zainteresowane pożyczaniem pieniędzy od innych banków, co zgodnie z prawem popytu i podaży podnosi koszt takiego kredytu.
Skąd więc wiadomo, z jakim oprocentowaniem banki pożyczają sobie wzajemnie pieniądze?
Banki są zobowiązane codziennie o 11.00 przekazywać do wyznaczonych przez NBP dealerów informacje dotyczące ceny, po której zgodziliby się pożyczyć pieniądze innemu bankowi. Pozyskane od wszystkich banków informacje następnie są przetwarzane, a po ich uśrednieniu ogłaszana jest aktualna stawka WIBOR, która stanowić będzie podstawę do obliczeń wysokości udzielanych kredytów. Zazwyczaj cały ten proces nie zajmuje więcej, niż 5 minut i uwzględnia się w nim średnie oferty, odrzucając po 2 najniższe i najwyższe.
Jaki to wszystko ma wpływ na nasze życie – wysokość kredytów
Osoby nieposiadające kredytu ani oszczędności umieszczonych na lokatach raczej nie powinny zbytnio przejmować się wysokością WIBORU. Jednak dla kredytobiorców to jeden z najważniejszych wskaźników. Ponieważ końcowe oprocentowanie kredytów to składowa WIBORU i marży banku, można zauważyć ścisłą korelację, między jego wysokością, a tym, ile miesięcznie będziemy musieli oddać bankowi. A ponieważ w Polsce kredyty z oprocentowaniem stałym wciąż należą do mniejszości (zwłaszcza kredyty hipoteczne), to zmiana WIBORU bezpośrednio dotyka również tych spłacających swoje pożyczki już od jakiegoś czasu. W związku z tym, decydując się na kredyt o zmiennym oprocentowaniu, nigdy nie wiemy, ile ostatecznie wyniesie jego końcowe oprocentowanie. W razie wystąpienia zawirowań ekonomicznych i mocnego wzrostu stóp procentowych może to przysporzyć znacznych problemów ze spłatą zobowiązań – a przecież trudno jest wykluczyć takie wydarzenie w scenariuszu 30-letnim.
WIBOR a depozyty
Nie wszyscy klienci banków to kredytobiorcy. Nie brakuje również osób oszczędzających, które swoje pieniądze deponują na lokatach i kontach oszczędnościowych. Czy na ich budżet wpływa w jakimś stopniu WIBOR? Oczywiście. Zależność jest niemalże identyczna, jak w przypadku osób pożyczających z banku pieniądze:
- rosnący WIBOR to większe zyski z lokat,
- malejący przynosi mniej korzystne warunki.
Dotyczy to zwłaszcza osób, deponujących pieniądze na depozycie ściśle powiązanym z wysokością WIBOR’u, a nie na tzw. stopie referencyjnej. Podobnie rzecz się ma ze sporą częścią kont oszczędnościowych, których wysokość jest powiązana z aktualnym WIBOR’em.
WIBOR od 2020 roku – czyli co się zmieni?
Do tej pory wysokość WIBORU była ustalana na podstawie deklaracji banków, dotyczącej tego, na jakich warunkach pożyczyłyby pieniądze innemu bankowi. Nie zawsze musiało to być zgodne z faktycznymi wysokościami pożyczek. Jednak zgodnie z wchodzącą w życie od 1 stycznia 2020 dyrektywą Unii Europejskiej, ma się to dość znacząco zmienić. Od tego czasu banki będą zobowiązane nie tylko zadeklarować, z jakim oprocentowaniem pożyczyłyby pieniądze, ale również informować o wysokości faktycznie udzielonych pożyczek – a oba te czynniki będą brane pod uwagę przy ustalaniu WIBOR’u. Powinno to uwiarygodnić posiadane dane i zbliżyć je do poziomów rynkowych.
Artykuł opracowano na podstawie poradnika „Co to jest WIBOR? Jak działa? Wszystko o stopach procentowych.” – wibor.pl
