Młodzi ludzie, którzy urodzili się po transformacji gospodarczej, nie mogą wręcz uwierzyć, gdy opowiada się im jak wyglądało życie w Polsce, gdy u władzy byli komuniści, a ustrój socjalistyczny był „jedynie słusznym ustrojem”. Nie było wtedy supermarketów, w sklepach najczęściej półki były puste, a w telewizji mogliśmy oglądać dwa kanały (chyba że ktoś mieszkał blisko granicy, to mógł odbierać także kanały naszych sąsiadów). Zupełnie inaczej niż obecnie, wyglądała także sytuacja z walutami.
Po zakończeniu II wojny światowej, cały oficjalny handel walutami, znajdował się w rękach państwa. Co więcej, na mocy przepisów z 1950 roku, nie tylko handel walutą był zabroniony ale już sam fakt posiadania obcej waluty był przestępstwem. Przepisy te zostały zmienione w 1956 roku, ale w dalszym ciągu oficjalnie wymieniać waluty można było tylko za pośrednictwem oficjalnych procedur państwowych.
Cinkciarze czyli prototypy kantorów
Jak łatwo się domyśleć, ludzie handlowali walutami w sposób nielegalny. Wymianą walut zajmowały się wtedy osoby prywatne nazywane powszechnie cinkciarzami. Działali oni niejako jak współczesne kantory. Można u nich było walutę kupić lub też sprzedać. Oczywiście wszystko odbywało się w sposób nielegalny, a sama wymiana miała miejsce w bramach czy innych nieformalnych miejscach. U cinkciarzy waluty wymieniało się po realnym kursie, gdyż ten który obowiązywał w oficjalnych transakcjach bardzo odbiegał od realnych kursów.
Najwięcej cinkciarzy można było spotkać pod Pewexami, czyli sklepami, w których można było za dolary kupić towary pochodzące z zachodu. Jeżeli ktoś chciał w nich zrobić zakupy, musiał wymienić u cinkciarza złotówki na dolary. Ale z usług cinkciarzy chętnie korzystali też zagraniczni turyści odwiedzający nasz kraj, gdyż kurs jaki proponowali, był dla nich o wiele bardziej korzystny.
Pierwsze legalne kantory
Wraz z upadkiem systemu komunistycznego, zmieniły się także przepisy związane z wymianą walut. W grudniu 1988 roku, uchwalona została ustawa o wolności gospodarczej, w której były też zapisy zezwalające każdemu (oczywiście trzeba było spełnić szereg warunków) na kupowaniu i sprzedawaniu walut. 13 marca 1989 roku Narodowy Bank Polski wydał specjalne zarządzenie, w którym zezwalano na handel walutami. Już 3 dni później, został otwarty pierwszy kantor. Powstał on w Świecku a jego właścicielem był Aleksander Gawronik. Pierwszą transakcją była wymiana 100 marek, dokonana przez byłego oficera służb granicznych w NRD. Już kilka miesięcy później, w naszym kraju działał ponad 2000 kantorów, których zyski można były ogromne. Polacy bowiem chętnie kupowali waluty, gdyż po upadku komunizmu łatwiej można było jeździć na zagraniczne wycieczki, a biznesmeni nawiązywali współpracę z zagranicznymi kontrahentami.
Dzisiaj kantory walut nikogo już nie dziwią. Znajdują się one w każdym miasteczku, a ponadto waluty możemy wymieniać w kantorach internetowych. Warto jednak pamiętać, że kiedyś wymiana walut nie była tak oczywista jak kiedyś i można było za nią pójść nawet do więzienia. Dobrze więc że zaszły tak ogromne zmiany, gdyż dzięki temu nasze życie jest po prostu łatwiejsze.
Jako osoba w średnim wieku, doskonale pamiętam, jak to kiedyś wymieniano waluty. Pamiętam, że często zastanawiałem się, dlaczego Milicja nie aresztuje tych „koników”, bo każdy wiedział kto handluje walutą. Myśle że po prostu mieli oni jakieś ukłądy, dzieki czemu mogli czuć się bezkarnie.